Mangaba czarna
Lophocebus aterrimus
Afryka Centralna, na południe od rzeki Kongo.
Lasy.
Głównie owoce i nasiona. Dietę uzupełnia młodymi liśćmi, nektarem, kwiatami, owadami, małymi gadami.
Ciąża trwa około 170 dni. Samica rodzi zazwyczaj jedno młode, które pozostaje pod jej opieką około 1,5 roku.
Według IUCN Red List (Czerwona Lista Gatunków Zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody) gatunek zaliczony do kategorii NT – bliski zagrożenia.
Na II załączniku Konwencji Waszyngtońskiej.
Gatunek objęty regionalną, europejską księgą rodowodową ESB.
Małpy te żyją w stadach liczących od kilku do kilkunastu osobników.
Mangaby czarne porozumiewają się między sobą wykorzystując mimikę twarzy.